Psychoterapia jest dla wszystkich

Kim jest psychoterapeuta?

Najważniejsze co należy wiedzieć, to to, że aby mieć profesjonalną psychoterapię musi ją prowadzić wyszkolony psychoterapeuta. Tutaj chciałabym zaznaczyć, że szkolenie psychoterapeutyczne może rozpocząć osoba, która ukończyła 5-letnie studia magisterskie na jednym z kierunków humanistycznych, społecznych lub medycznych, (np.; psychologia, pedagogika, resocjalizacja, filozofia, socjologia czy psychiatria) i jest po lub w trakcie szkolenia w (najczęściej) 4-letniej szkole psychoterapii. Szkoły terapeutyczne, umożliwiają przyszłemu psychoterapeucie odbyć szkolenie teoretyczne, szkolenie praktyczne i szkolenie z zakresu praktyki superwizji (superwizja, to w skrócie omawianie przypadków i sesji terapeutycznych, co do których psychoterapeuta ma wątpliwości, pytania, czy różne przemyślenia, w gronie innych specjalistów, czy superwizora). Warunkiem przyjęcia, niektórych tego rodzaju szkół, jest doświadczenie w praktyce związanej z pomocą psychologiczną, a także możliwością prowadzenia przez niego psychoterapii z pacjentami, czy też klientami*, w czasie takiego szkolenia. Podczas kursu, uczy się przyszłych psychoterapeutów sposobu rozumienia zaburzeń psychicznych oraz tego jak człowiek może funkcjonować, w odniesieniu do danego nurtu psychoterapeutycznego. Zdobywa też wiedzę na temat technik i narzędzi pracy, jakich może używać podczas sesji terapeutycznych. To właśnie od nurtu zależy czy będzie się pracowało na swojej przeszłości, czy może na tym co przeszkadza w życiu „tu i teraz”, czy będzie się dostawało prace domowe albo odgrywało sceny z przeszłości w celu uwolnienia tłumionych przez lata emocji. Dlatego uważam, że psychoterapeuta to zawód bardzo odpowiedzialny, który wymaga swoistych predyspozycji i szerokiej wiedzy. W Polsce niestety tego zawodu nie reguluje jeszcze żadna ustawa określająca warunki kształcenia i prowadzenia działalności terapeutycznej. Pod względem prawnym psychoterapeutą może zostać każdy, bez spełniania warunków formalnych, dlatego bardzo ważne jest, by przy wyborze psychoterapeuty, sprawdzić kwalifikacje i certyfikaty! Nie należy się tego bać, a trzeba tego wręcz wymagać, dbając o własne zdrowie i bezpieczeństwo, bo naprawdę można źle trafić.

*postanowiłam, że osobę uczęszczającą na psychoterapię, będę określać mianem pacjenta, jednak nadmienię, że w niektórych nurtach odchodzi się od takiego określenia i używa się słowa klient.

*dla ułatwienia sobie pisania i płynności czytania, wyrazy tj. pacjent i psychoterapeuta, będę pisać w formie męskiej, choć odnoszą się one jednocześnie do kobiet jak i do mężczyzn.

Co to jest psychoterapia i na czym właściwie polega?

Najprościej można przyjąć, że jest to metoda leczenia zaburzeń psychicznych, rozwiązywania trudności emocjonalnych i wszelkiego innego rodzaju trudności, z którymi nie możemy sobie poradzić. Psychoterapia to wspólna praca, oparta na relacji pomiędzy pacjentem a psychoterapeutą, a relacja ta ma znaczący wpływ na proces leczenia. Psychoterapia pozwala na otwartą rozmowę z kimś, kto jest obiektywny, neutralny i nieoceniający. Psychoterapeuta, znając się na teoriach, które opisują funkcjonowanie ludzkiej psychiki oraz powstawanie różnych zaburzeń, stosuje znane mu techniki i narzędzia, by jak najlepiej i najskuteczniej pomóc (a warto zaznaczyć, że skuteczność ta jest naukowo udowodniona). Psychoterapia może przybierać formę spotkań indywidualnych, terapii grupowej i terapii par. Spotkania powinny być systematyczne, odbywające się najlepiej raz w tygodniu (rzadziej dwa razy w tygodniu lub dwa razy w miesiącu). Jedna sesja trwa od 45 do 60 minut. Taka systematyczność i częstotliwość, pomaga w rozpoczęciu się procesu terapeutycznego, który zachodzi w pacjencie i pozwala na dokonywanie się zmian. Pacjent i psychoterapeuta pracują wspólnie, aby ustalić i zmienić wzorce, czy też jak ja to lubię nazywać, schematy myślenia, a także zachowania, które nie pozwalają czuć się lepiej. Do czasu ukończenia terapii starają się rozwiązać nie tylko obecne problemy w funkcjonowaniu, ale też odbywa się nauka nowych umiejętności, które pomogą lepiej radzić sobie z wyzwaniami, jakie pojawią się w przyszłości. Czas trwania psychoterapii różni się u wielu osób, bo jest to związane z kilkoma rzeczami. Przede wszystkim z wybranym nurtem w jakim prowadzona jest terapia, ilością spraw do „przerobienia”, typem zgłaszanych problemów, współwystępowaniem zaburzeń (np. uzależnienia, zaburzenia osobowości, depresja czy inne choroby) oraz indywidualnym podejściem pacjenta i wkładem jego pracy (w skrócie, czy mu się chce czy nie chce nad sobą pracować). Czynnikiem, który przyśpiesza leczenie jest właśnie motywacja do zmiany i praca między sesjami, np. myślenie o omawianych kwestiach, wykonywanie zadań terapeutycznych, wyłapywanie starych schematów i próba ich zmiany czy praca nad emocjami oraz relacjami.

Psychoterapia może być krótkoterminowa i długoterminowa. Krótkoterminowa trwa od kilku do kilkunastu spotkań i jest skoncentrowana na rozwiązaniu problemu. Najczęściej korzystają z niej osoby w chwilowym kryzysie związanym z koniecznością podjęcia trudnej decyzji bądź próbujący przystosować się do zmian w swoim życiu. Natomiast długoterminowa nie jest raczej określona w czasie, ponieważ wyznacznikiem jest zrealizowanie postawionych celów terapeutycznych. Może to być od kilku do kilkunastu miesięcy, a czasem nawet kilku lat. Trwa to tyle, ponieważ w terapii długoterminowej zwykle wraca się do przeszłości i pracuje nad traumami z okresu dzieciństwa, a także nad występującymi zaburzeniami osobowości, nad doświadczaniem wszelkiego rodzaju przemocy w przeszłości lub obecnie albo nad pojawiającymi się współwystępującymi zaburzeniami.

Zmiany zwykle są już zauważane po kilku spotkaniach, często jednak trzeba czekać dłużej, bo to złożony proces,  w którym do pewnych wniosków i zmian powinniśmy dojść sami. Zadaniem psychoterapeuty jest zadawanie odpowiednich pytań, które pozwolą dostrzec kwestie dla nas jeszcze niezauważalne. Psychoterapeuta nie powinien też oceniać i udzielać rad, może natomiast mówić o swoich odczuciach i sugestiach, a także o tym co jak zwykle wygląda. Jednak nie licz na to, że terapeuta powie Ci jak masz żyć albo że da Ci gotową receptę na rozwiązanie wszystkich problemów, To tak nie działa. Droga przez psychoterapię jest ciężką i mozolną pracą usłaną nie różami, a ostrymi kamieniami, czasem rozpalonym do czerwoności węglem, a czasem to wprost spadanie w ciemną otchłań. W trakcie jej trwania może pojawić się zmęczenie psychiczne i fizyczne, frustracja, drażliwość, cierpienie związane z odkrywaniem bolesnych spraw, czasami długo utrzymujący się smutek przez powracanie do momentów w życiu, o których się świadomie nie myślało. Ale jak to mówią, aby było lepiej, to najpierw musi być gorzej. A potem jest już tylko lepiej. 😊

Czasem zdarzają się osoby, które pomimo wyleczenia objawów czy osiągnięcia wyznaczonych celów terapii, pragną dalej pracować nad samorozwojem. I to też jest jak najbardziej fajne, ponieważ najlepsza inwestycja, to inwestycja właśnie siebie. A terapia – trzeba zauważyć – to droga inwestycja dla kogoś, kto mieści się gdzieś między niską a średnią klasą społeczną i nie może się dostać na Narodowy Fundusz Zdrowia albo musi czekać w kolejce kilka miesięcy (w najlepszym wypadku!) lub kilka lat. Dzisiaj jedna sesja może kosztować od 100zł do 300zł, średnią jaką widzę od początku 2022 roku to 150zł. Łatwo i szybko dostępną terapią na NFZ, może być terapia DDA/DDD i terapia osób współuzależnionych. Jednak poradnie, które to proponują są zwykle w większych miastach. Wystarczy tylko się odważyć, zadzwonić i umówić na rozmowę wstępną.

Dla kogo jest psychoterapia?

Jak już wcześniej napisałam, na psychoterapię mogą się udać tak naprawdę wszyscy, którzy mają taką potrzebę. Jednak ze względu na stereotypy o psychoterapii, wiele osób nie próbuje w ogóle jej podjąć. Moim zdaniem jest to błąd, ponieważ psychoterapia może być pomocna i może znacząco poprawić jakość życia, jednak jest tak tylko wtedy, kiedy jest to samodzielna decyzja. Myślę, że nie warto siebie zmuszać, ani tym bardziej kogoś innego, ponieważ nikt nie lubi pracować pod presją innej osoby, ani być zmuszany w ogóle do czegokolwiek. Można zasugerować komuś taką formę pomocy, udzielić informacji, czy podrzucić jakąś książkę czy link do zaufanego źródła w internecie, gdzie można przeczytać co i jak jest z tą psychoterapią.

Jeśli chodzi o to, kto najczęściej decyduje się na psychoterapię, to są to ludzie, którzy cierpią na depresję, nerwice, uzależnienia i różne lęki. Są to też osoby, które oczekują pomocy przy sprawach, które zakłócają emocjonalne i fizyczne samopoczucie. Jeszcze inne osoby mogą mieć krótkoterminowe problemy i zgłaszają się po pomoc, co mają zrobić w danej sytuacji.

Chciałabym przedstawić trochę objawów, które mogą wskazywać na potrzebę udania się do gabinetu psychoterapeutycznego. To może być m.in.: depresja, kryzys w związku, rozwód, żałoba, pracoholizm lub wypalenie zawodowe, różnego rodzaju lęki i fobie, agresja i uczucie narastającej złości, trudności w wychowaniu dzieci, ogólna niechęć do życia i długotrwałe poczucie bezradności i smutku, trudności w nawiązywaniu lub utrzymywaniu relacji z innymi ludźmi, problemy z bliskością, z nawiązywaniem głębokich więzi, z osamotnieniem, poczucie braku sensu życia i wszelkie problemy o podłożu emocjonalnym. Ale to mogą być też różnego rodzaju uzależnienia (m.in. od środków psychoaktywnych tj. alkohol i narkotyki, ale też od hazardu, gier, internetu czy seksu), zaburzenia odżywiania, osoby stosujące wobec siebie autoagresję, osoby z problemem wyrażania uczuć i emocji, osoby z chorobą afektywną dwubiegunową, osoby pochodzące z rodzin dysfunkcyjnych (DDA/DDD), osoby współuzależnione (czyli partnerzy/partnerki osób uzależnionych np. od alkoholu) czy osoby z różnymi zaburzeniami osobowości (np. zaburzenia paranoiczne, schizoidalne, schizotypowe, antyspołeczne, z pogranicza czyli borderline, histrioniczne, narcystyczne, unikowe, zależne czy obsesyjno-kompulsyjne).

Nurty psychoterapeutyczne

Na przestrzeni lat rozwinęło się wiele nurtów psychoterapii. Ich ilość wynika głównie z tego, że dane teorie ewoluowały dzięki czemu utworzyły się kolejne. Między innymi przez to, że psychoterapia zajmuje się jednostką – indywiduum – jej problemami i jej cierpieniem, dlatego też jeżeli dany nurt będzie pomocny większości, ale jednej osobie nie, to wciąż potrzeba będzie ścieżki, nurtu, który tej jednej osobie pomoże. Można czuć się zaopiekowanym, prawda? 😊

Zatem podobno dlatego aktualnie można doliczyć się około czterystu różnych podejść, a wiodących szkół psychoterapii jest około dziesięć. Samych podejść wymieniać tu nie będę. Choć chętnie zagłębiłabym się w temat, to może to jednak potrwać wiele tygodni albo i miesięcy, czego wolę raczej uniknąć, bo i tak już długo piszę ten post.

Z podstawowych nurtów jakie są znane i najczęściej stosowane, można wymienić: psychoanalityczny, psychodynamiczny, poznawczo-behawioralny, humanistyczny, egzystencjalny (czy też w połączeniu humanistyczno-egzystencjalny), integracyjny oraz systemowy (rekomendowany głównie w terapii par i rodzin). Wszystkie nurty i szkoły psychoterapeutyczne, można powiedzieć, że przenikają się nawzajem. Jedna teoria wyrasta z drugiej, druga bierze z trzeciej i czwartej i tak dalej, i tak dalej.

Poniżej spisałam kilka głównych nurtów z krótkimi opisami na czym polegają i czym się kierują.

Nurt psychoanalityczny

Nurt ten odwołuje się głównie do elementów nieświadomości, do doświadczeń z przeszłości pacjenta oraz ewentualnych zaburzeń osobowości. Interpretacja w trakcie sesji, która jest oparta o wolne skojarzenia, pomaga w zrozumieniu siebie i odnalezieniu źródła dolegliwości, opiera się głównie na analizie swoich myśli, barier, skojarzeń i emocji. Terapia psychoanalityczna jest procesem długotrwałym, w którym ważną rolę odgrywa systematyczność i częstotliwość. To jedyny albo jeden z niewielu nurtów, w których spotkania odbywają się kilka razy w tygodniu, a psychoanaliza trwa kilka lat. Efektem terapii w tym nurcie jest pomoc w radzeniu sobie z trudnymi, często nawracającymi emocjami np. lękiem, agresją, smutkiem, huśtawką nastrojów, obniżonym nastrojem. Może być też skuteczna w leczeniu objawów psychosomatycznych. Psychoterapeuta podczas terapii poszerza świadomość, poprzez interpretację tego co słyszy i poprzez pytania, analizuje styl życia i podstawowe błędy popełniane przez pacjenta, udziela pacjentowi dużo informacji o jego mocnych stronach, a jednym z narzędzi do rozwiązywania problemów jest praca ze snem.

Nurt psychodynamiczny

Ma szerokie zastosowanie w leczeniu wielu przypadłości, tj. zaburzenia afektywne, nerwice czy stany lękowe. Terapia psychodynamiczna opiera się na założeniu, że zasadniczy wpływ na obecne kłopoty i konflikty mają nie do końca świadome, wewnętrzne potrzeby, mechanizmy i emocje pacjenta. Zewnętrznym przejawem funkcjonowania tej nieświadomości są marzenia senne, lęki, przejęzyczenia oraz pomyłki, które po ujawnieniu stają się przedmiotem analizy. Rolą psychoterapeuty jest raczej rola słuchacza i przewodnika. Ułatwia on dzięki temu dzielenie się odczuciami i przemyśleniami. Psychoterapia trwa od kilku miesięcy do kilku lat i kładzie nacisk na dość częste i regularne wizyty.

Nurt poznawczo-behawioralny

Jest to podejście, które skupia się na sferze poznawczej, obejmującej sposób myślenia oraz strefie behawioralnej, skupiającej się na wprowadzaniu zmian w zachowaniu. Koncepcja zakłada, że samoocena i podejście do własnej roli w świecie ma decydujące znaczenie w kwestii postępowania. Głównie pracuje się na problemach pacjenta występujących w czasie teraźniejszym. Bazuje na analizie myśli, uczuć i zachowań z życia codziennego, ucząc odpowiednich umiejętności, zmieniając błędne przekonania i schematy myślowe. Z reguły terapia jest krótkotrwała i skupiona na konkretny cel. Najczęściej zalecana przy problemach związanych z chorobami tj. depresja czy choroba dwubiegunowa, z zaburzeniami lękowymi np. fobią społeczną, lękiem uogólnionym czy zaburzeniami obsesyjno-kompulsywnymi oraz z uzależnieniami.

Nurt humanistyczny

Psychoterapia humanistyczna stanowi połączenie trzech kierunków terapeutycznych: terapii Gestalt, terapii koncentrującej się na kliencie oraz terapii kładącej nacisk na doświadczenie.

Przede wszystkim skupia się na autentycznej relacji między psychoterapeutą i pacjentem. Opiera się na przekonaniu, że jest on najlepszym znawcą siebie, a tym co poprawia jego stan psychiczny jest relacja z psychoterapeutą, który daje bezwarunkową akceptację, całkowite zrozumienie i możliwość rozwijania swojego potencjału i samodzielnego podejmowania wyborów. W terapii humanistycznej, to pacjent decyduje co będzie tematem sesji i jakie kwestie ze swojego życia chce poruszyć. Celem terapii jest wzrost świadomości, a sam proces pomaga zaakceptować siebie, pracować nad poprawą poczucia własnej wartości, poznania złożoności swojej osobowości i odkrycia swoich potrzeb i pragnień. Pomaga zniwelować rozbieżność między tym, co pacjent robi a czego potrzebuje. Nurt ten znajduje zastosowanie w większości przypadków. Skorzystają osoby z nerwicą, depresją czy zaburzeniami odżywiania. Pomoże uporać się z trudną i bolesną przeszłością, np. dzieciom z rodzin alkoholowych (DDA), osobom wywodzącym się z rodzin dysfunkcyjnych (DDD), rodzin naznaczonych przemocą i rodzin niepełnych (DDRR czyli Dorosłe Dzieci Rozwiedzionych Rodziców). Jest też dla tych, którzy mają problem z samooceną, są samotni lub mają problemy w relacjach z bliskimi. Pomoże rozwijać się osobom, które poszukują dróg samorealizacji.

Psychoterapia egzystencjalna

Jest bardzo podobna do nurtu humanistycznego. To rodzaj terapii kładący nacisk na człowieka jako całości. Używa się w niej podejścia pozytywnego, które potwierdza i wzmacnia ludzkie możliwości i jednocześnie uznaje też ograniczenia. Terapia zachęca nie tylko do zajmowania się problemami emocjonalnymi, ale też do brania odpowiedzialności za podjęte decyzje, które doprowadziły do tych problemów. Jest ukierunkowana na akceptację lęków i zdobywanie umiejętności niezbędnych do ich pokonywania poprzez działanie. Terapia ta nie skupia się na przeszłości, a raczej na odkrywaniu wyborów stojących przed pacjentem. Istnieje wiele problemów behawioralnych i psychicznych, które mogą być z sukcesem leczone w tym podejściu. Jednak przede wszystkim jest dla osób, które czują się samotne i wyobcowane ze świata, odczuwają problemy związane z brakiem satysfakcji z życia, perfekcjonizmem, płytkimi kontaktami z innymi i trudnościami w nawiązywaniu kontaktów interpersonalnych oraz z problemami w sferze zawodowej. Terapia pomaga wtedy w odnalezieniu nowego celu i sensu egzystencji. Pomoże również osobom w żałobie lub komuś, kto odczuwa lęk przed śmiercią. Terapia jest raczej nieskuteczna w przypadku osób przeżywających ciężkie kryzysy oraz cierpiących na ciężkie zaburzenia psychiczne.

Psychoterapia Gestalt

Oparta jest na dialogu egzystencjalnym między pacjentem a terapeutą. Pacjent uczy się rozpoznawać własne emocje i dowiaduje się jak powstają. Nurt ten zakłada, że podstawowym źródłem problemów człowieka są niezaspokojone potrzeby w dzieciństwie tj. potrzeba miłości, akceptacji i szacunku. Założeniem tej psychoterapii jest zmiana, do której dąży człowiek i samoakceptacja, która umożliwi świadome podejmowanie decyzji i odzyskanie kontroli nad życiem. Pomaga przede wszystkim w pracy nad ciężkimi emocjami. Można to osiągnąć za pomocą terapii grupowej i to właśnie jest podstawowym wariantem tej terapii. Inną opcją są kilkudniowe warsztaty, sesje indywidualne lub mieszane formy psychoterapii. Terapia ta bazuje na analizie własnej tożsamości, wartości i potrzeb, by dzięki temu pacjent był w stanie radzić sobie z trudnymi sytuacjami. Ważne jest skupienie na „tu i teraz” i uwaga skierowana na doznania płynące z ciała, a także zachęcanie do bezpiecznego eksperymentowania z wyrażaniem emocji i nowymi zachowaniami. Równie ważne jest zaangażowanie w dialog, co oznacza przyzwolenie na to, by relacja rozwijała się, zgodnie z tym, co dzieje się w relacji terapeutycznej. Gestalt poleca się w leczeniu depresji, fobii, zaburzeń psychosomatycznych, nerwicach natręctw. Jest polecany również osobom poszukującym poznania siebie, samoakceptacji i rozwoju swojego potencjału.

Nurt Systemowy

Bazuje na analizie środowiska (np. rodziny) oraz na tym jaki ma to wpływ na osobę potrzebującą pomocy. Według tego nurtu rodzina jest systemem, w którym występują stałe relacje między członkami i mają oni na siebie wzajemny wpływ. W tym nurcie uważa się, że za problem rodzinny nigdy nie odpowiada jedna osoba, ale wpływają na niego wszyscy członkowie rodziny i w analizie człowieka musi być brane pod uwagę środowisko, w którym się znajduje. Podejście systemowe skutecznie sprawdza się w przypadku terapii grupowej dla rodzin oraz par. Psychoterapia systemowa może trwać kilka miesięcy, ale czasem wystarczy tylko kilka spotkań, które mają na celu naprawienie relacji i doprowadzenie do zmian, które pozwolą rodzinie sprawnie funkcjonować. Najwięcej pracy powinno odbywać się w domu, gdzie są wdrażane zmiany uzdrawiające system rodzinny z korzyścią dla wszystkich jej członków. Spotkania zwykle odbywają się rzadziej niż raz w tygodniu, a jedna sesja może trwać 90 minut.

Nurt integracyjny

Jest podejściem, które łączy techniki pracy terapeutycznej czerpiąc z różnych nurtów. Kluczem jest indywidualne dopasowanie podejścia terapeuty i metod do konkretnej osoby. W szkołach integracyjnych terapeuci uczą się zestawu technik, by w trakcie pracy terapeutycznej, w zależności od rodzaju dolegliwości i indywidualnych cech danej osoby, mogli wybierać te metody i techniki, które wydadzą się im najskuteczniejsze. W tym nurcie, podobnie jak w humanistycznym, bardzo ważna jest relacja terapeutyczna, która jest oparta na wzajemnym zaufaniu i akceptacji. Z terapii integracyjnej może skorzystać każdy, bo to terapia, która nastawiona jest na pomoc osobom w sposób wysoce zindywidualizowany. Psychoterapia ta nikogo nie wyklucza.

Terapia skoncentrowana na rozwiązaniach (TSR)

Nurt ten polega na rozwiązywaniu trudnej sytuacji poprzez uświadamianie możliwości i mocnych stron osoby, która potrzebuje pomocy. Szuka się zasobów, które się sprawdzają i pomagają w życiu. W terapii skoncentrowanej na rozwiązaniach unika się wracania do przeszłości, uwaga jest głównie skierowana na teraźniejszość i przyszłość. Efektem terapii jest opracowanie najlepszego wyjścia z danej sytuacji. Terapia ta jest krótkoterminowa, liczba spotkań zależy głównie od indywidualnego przypadku, jednak zwykle jest to do 10 sesji.

Terapia schematu

Wywodzi się z nurtu poznawczo-behawioralnego i jej najważniejszym założeniem jest pomoc osobom cierpiącym na chroniczne problemy osobowościowe. Podczas pracy terapeutycznej sięga się często do dzieciństwa i skupia się na rozpoznaniu schematów i na tym, w jaki sposób mogły przyczynić się do powstania wzorców, które teraz przeszkadzają w funkcjonowaniu. Takie schematy często uniemożliwiają odnalezienie poczucia sensu i celu w życiu oraz mocno utrudniają życie zawodowe i społeczne. Długość trwania tej terapii zależna jest od potrzeb, jednak zwykle trwa od roku do dwóch lat.

Logoterapia

Bazuje na poszukiwaniu sensu życia i kładzie nacisk na osobiste wartości osoby zgłaszającej się po pomoc, a także jej odpowiedzialności i poczucie sensu życia. Kluczem jest też praca nad możliwościami dokonywania różnych wyborów w oparciu o swoje dobro i przyjmowanie zdrowej postawy względem różnych sytuacji. Pozwala również spojrzeć na życie z innych punktów widzenia i dostrzec wartość egzystencji. Tym co różni logoterapię od większości podejść terapeutycznych, to postrzeganie człowieka w wymiarze psychofizycznym i duchowym. Logoterapia skupia się głównie na leczeniu kryzysów egzystencjalnych, które pojawiają się zwykle po doświadczeniu straty spowodowanej chorobą lub śmiercią. Polega przede wszystkim na psychoedukacji, którą można zastosować w swoim życiu. Logoterapia zwykle jest krótkoterminowa.

Analiza bioenergetyczna

Czyli psychoterapia przez ciało. Celem terapii bioenergetycznej jest przywrócenie jedności i harmonii ciału i umysłowi. Teoria ta zakłada, że człowiek jest ciałem, psychiką i duszą. Mówi ona o tym, że człowiek by uniknąć cierpienia, zamraża swoje uczucia, najczęściej już jako niemowlę. Robi to po to, by nie odczuwać stresu czy bólu. Jego oddech staje się wtedy płytszy, napina wszystkie mięśnie, a ciało sztywnie. Zwykle kondycję psychiczną można rozpoznać właśnie po ruchach i postawie. Fizyczne mechanizmy obronne, które w sobie mamy blokują dostęp do prawdziwych uczuć, przez co wydaje się, że żyjemy jakby poza ciałem, tracąc swoje siły witalne. Te siły może uwolnić praca z ciałem pod okiem psychoterapeuty właśnie w tym nurcie. Najważniejszym krokiem jest zlokalizowanie blokad, które są stopniowo usuwane dzięki ćwiczeniom. By psychoterapia miała sens ważna jest gotowość na pracę z ciałem, na dotyk, elastyczność w podejmowaniu ćwiczeń i chęć eksperymentowania, a także otwartość na reakcje ciała, których nie można kontrolować. Ważne jest zaufanie do psychoterapeuty i otwartość na informacje zwrotne.

Interwencja kryzysowa

Koncentruje się na problemie wywołującym kryzys i działając doraźnie, krótkoterminowo, zmierza do udzielenia natychmiastowej pomocy osobie znajdującej się w kryzysie. Przede wszystkim najważniejsze jest zapewnienie wsparcia emocjonalnego, poczucia bezpieczeństwa i zredukowania lęku, a później następuje szukanie rozwiązań problemu. Pomoc obejmuje psychoterapię, farmakoterapię, pomoc prawną, socjalną, materialną oraz ułatwianie kontaktów z innymi instytucjami. Interwencji kryzysowej mogą potrzebować osoby, które doświadczyły np. maltretowania, gwałtu, utraty mieszkania w wyniku pożaru bądź powodzi. Interwencja kończy się, gdy osoba w kryzysie odzyska podstawową równowagę i bezpieczeństwo oraz uzgodni kierunek rozwiązania problemu, który wywołał kryzys. Często dopiero po jej zakończeniu możliwe jest podjęcie długofalowej pomocy, np. psychoterapii.

Hipnoterapia

Nigdzie w książkach o nurtach w psychoterapii, nie znalazłam hipnoterapii. I nic dziwnego, jednakże ja chcę ją umieścić w moim zestawieniu, ponieważ z autopsji  znam jej terapeutyczne możliwości.  Hipnoterapia jest rodzajem psychoterapii, w trakcie której stosuje się techniki hipnotyczne. W hipnoterapii doświadcza się wglądu we wspomnienia, a także dochodzi do odreagowania i transformacji tłumionych emocji. Wszystko to dzieje się we współpracy z podświadomością. Hipnoterapię najczęściej stosuje się do leczenia różnych zaburzeń psychosomatycznych, takich jak nerwica, depresja, lęki, fobie, stres, bezsenność, alkoholizm, problemy z odżywianiem, niskie poczucie własnej wartości czy zespół stresu pourazowego. Hipnoza niestety kojarzy się źle i wywołuje lęk oparty na wyobrażeniach, że usypia się ludzi i robi się z nimi różne rzeczy wbrew ich woli. Tymczasem hipnoterapia jest metodą bezpieczną, oczywiście pod warunkiem, że przeprowadzi ją wykwalifikowany i doświadczony hipnoterapeuta, który posiada umiejętności posługiwania się sugestią i wie, jak rozwiązuje się różne problemy psychosomatyczne. W hipnoterapii istnieje możliwość dotarcia do podświadomości i dokonania zmiany, która odbywa się za pośrednictwem pozytywnych sugestii, które mówi hipnoterapeuta. Można w ten sposób zmierzyć się z nieprzepracowanymi, wypartymi ze świadomości konfliktami. Czasem hipnoterapia wykorzystywana jest też do zredukowania bólu przed zabiegami chirurgicznymi czy do bólów porodowych. Dla jasności, podczas hipnozy nie można nikogo zmusić do tego, aby wykonał jakieś rzeczy wbrew własnej woli. Osoba, która jest w transie hipnotycznym, jakkolwiek to brzmi, ma możliwość wyboru – sama decyduje czy chce podążać za sugestią. Długość i częstotliwość sesji hipnoterapeutycznych jest sprawą indywidualną. Czas trwania jednej sesji zależy od hipnoterapeuty, ale zwykle jest to od jednej godziny do czterech. Niektórym osobom wystarczy jedno spotkanie, inne osoby będą leczone w ten sposób kilka lub kilkanaście razy. W każdym razie jest terapią krótkoterminową. W stan hipnozy może wejść praktycznie każdy, jeśli tylko jest otwarty na sugestie. Hipnozy nie stosuje się na dzieciach do 7 roku życia oraz na osobach starszych, ani na osobach, które cierpią na choroby psychiczne takie jak np. schizofrenia.

Co warto wiedzieć?

Przede wszystkim, zrób research do kogo się udać!

Podczas wyboru psychoterapeuty warto oprzeć się na opiniach innych ludzi. Poszukaj informacji na temat osoby, do której chcesz się wybrać. Możesz też bezpośrednio zapytać psychoterapeutę o sprawy, które Cię interesują, np. o podejście w jakim pracuje oraz czy posiada certyfikat psychoterapeuty (często jest tak, że jest w trakcie szkolenia i do takiej osoby też bez przeszkód możesz iść). Jeśli zaś wybrana metoda lub psychoterapeuta nie spełniają Twoich oczekiwań, nie czujesz tak zwanej „chemii” czy zaufania, a intuicja podpowiada Ci, że to nie to, to szukaj do skutku, gdyż relacja z terapeutą ma ogromny wpływ na powodzenie terapii. Jeżeli zdarzy się, że źle trafisz (bo i tak bywa, w każdym fachu!), że poczujesz, że stała Ci się krzywda, jeżeli osoba prowadząca przekroczyła jakieś granice etyki, jednym słowem nie zachowała się profesjonalnie, to wiedz, że możesz to zgłosić. Nurty psychoterapii pokrywają się z Towarzystwami Psychoterapeutycznymi jakie działają w Polsce i to właśnie tam możesz zawiadomić odpowiednie osoby o swojej sprawie.

Pamiętaj, że każdy z nas znajdował się kiedyś w kryzysie i szukał wyjścia z trudnej albo bolesnej sytuacji. Czasem niektóre zdarzenia przerastają nasze możliwości i trudno jest walczyć w pojedynkę. To żadna ujma, że jest Ci ciężko, że może sobie nie radzisz. Zgłoś się po pomoc, a to co pomyślą o tym inni (jeżeli już muszą o tym wiedzieć), miej w … głębokim poważaniu. Samo to, że chcesz sobie pomóc i zmienić swoje życie, że dostrzegasz, że coś Ci przeszkadza funkcjonować w satysfakcjonujący sposób jest już milowym krokiem do zmian. Zamiatanie problemu pod dywan albo ucieczka od problemów, czy od siebie jest prostą drogą do załamania lub do uzależnienia. Łatwo też wtedy stać się człowiekiem pełnym złości lub obojętności. A co do satysfakcji z życia, to zostaje tylko po niej mgliste marzenie.   

Wiedz, że celem każdej terapii jest przede wszystkim przywrócenie podstawowego poczucia bezpieczeństwa (jakkolwiek to rozumiesz) oraz odzyskanie lub nauczenie się umiejętności radzenia sobie z trudnościami, wykorzystując przy tym wszystkie dostępne zasoby. A więc cały Twój potencjał! 

Każdy kto przychodzi do psychoterapeuty, może mieć różny cel (mogą to być też długie listy wypełnione celami 😊), które przedstawia się jako powód wizyty. To mogą być wszelkiego rodzaju kłopoty relacyjne, zawodowe, rodzinne, zdrowotne, egzystencjalne lub inne jakie tylko istnieją i są problematyczne. Można mieć koszmarne sny lub złe doświadczenia, można być uzależnionym od różnych substancji lub cierpieć z powodu określonego układu społecznego. Wszystko to ma wspólny mianownik. Jest nim potrzeba zmiany. Nie jest wstydem dokonać tej zmiany z czyjąś pomocą, z przewodnikiem, z kimś, kto wejdzie z Tobą w tę ciemną studnię, często wypełnioną niezłym bagnem, by potem, wspólną pracą, wyjść na światło silniejszym i bardziej świadomym człowiekiem niż kiedykolwiek przedtem. Zatem jeżeli czujesz, że psychoterapia jest tym, co mogłoby Ci pomóc, to zachęcam Cię do zdecydowania się na nią. Sama mam za sobą kilka psychoterapii, w kilku nurtach, były to terapie indywidualne jak i grupowe, byłam też, na jednej jak dotąd, sesji hipnoterapii. Jedne spotkania były cenne, pomocne i wartościowe inne mniej udane. Mogłabym się rozpisywać na ten temat, jak to jest być w procesie, jak mi się pracowało w danym nurcie, który był bardziej pomocny, który mniej, ale nie wiem czy chcesz to czytać. 😊 Daj znać w komentarzu co myślisz o psychoterapii, czy może masz jakieś doświadczenie z nią związane, a może zastanawiasz się nad rozpoczęciem procesu? Może być też tak, że psychoterapia w ogóle do Ciebie nie przemawia. Jak chcesz to podziel się ze mną swoimi odczuciami. 😊

Tymczasem dziękuję, że jesteś tu ze mną. 💛

 

Ten wpis został napisany w oparciu o źródła w internecie, w tym książki o nurtach w psychoterapii dostępne w postaci pdf.

Podobne wpisy

0 0 votes
Article Rating
Subscribe
Powiadom o
guest
2 komentarzy
najstarszy
najnowszy oceniany
Inline Feedbacks
View all comments
Monika
1 rok temu

Totalny wpis! Na pewno pomocny dla tych, którzy szukają pomocy psychoterapeutycznej ?

Kochana, ja jestem bardzo ciekawa Twoich osobistych odczuć co do nurtów, terapii, z których korzystałaś. Teoria jest troszkę nudna, ale praktyka zawsze niezwykle ciekawa! Tym bardziej jak opisuje swoje doświadczenia taka piękna dusza i WWO w jednym jak Ty ?

Koniecznie pociągnij temat! Ściskam serdecznie 🙂

Monika
1 rok temu

PS Choć nie czuję obecnie potrzeby brania udziału w terapiach, jakie tu zostały opisane, wszelako mocno intryguje mnie hinpoterapia! Czekam na kolejne wpisy w tym temacie ?